امروزه از پروفیل نبشی استفاده زیادی در ساختمان سازی و سازه ها می شود و در این صنعت رونق پیدا کرده است. این محصول یکی از پرکاربرد ترین مقطع های فولادی در ساخت و ساز و زیر بنایی مهم ترین تجهیزات دانست. در اینجا ما قصد داریم شما را با نبشی و قوطی آشنا کنیم که یکی از نکات مهم و حیاتی می باشد. با ما همراه باشید تا بیشتر درباره نبشی و قوطی آشنا شوید.
نبشی چیست؟
نبشی با نام پروفیل L یا LNP هم معروف است و در دسته ی پروفیل ها قرار دارد. این محصول در اصل پروفیلی است که دو ضلع آن به حالت عمود بر هم قرار دارد و به صورت تکی یا ترکیبی از آن با سایر مقاطع در ساخت ساز های ساختمانی و عمرانی کاربرد دارد. در واقع نبشی پروفیلی است که سطح مقطع آن دو ضلع عمود بر هم می باشد و در سازه و ساختمان سازی یکی از مهم ترین مصالح و پروفیل هایی است که بسیار نقش بسزایی دارد و همچنین به صورت ترکیبی یا با استفاده از وسایل و سازه های دیگر می توان استفاده کرد.
انواع نبشی
نبشی ها در زمان تولید به دو نوع تقسیم می شوند.
نبشی سپری: این نوع نبشی از یک ورق با طول 6 متر که از وسط عرض ورق خم شده است وجود دارد و به آن شکل می دهد. این موضوع به این معنی است که نشان می دهد چگونگی اولیه این نوع نبشی از ورق فولادی می باشد. نبشی پرسی همانطور که از نام او پیداست فرایند آن پرس کردن و فشار و شکل دهی به آن است. این نبشی دارای کیفیت پایین ترین نسبت به نبشی فابریک می باشد.
نبشی فابریک: این نوع از نبشی از ابتدای مراحل تولید به شکل نبشی از خط تولید خارج می شود. نبشی فابریک مستقیم در خط تولید شکل خود را می گیرد و فرایند شکل دهی و پرس کردن انجام نمی شود و کیفیت ساخت آن بالا می باشد.
نبشی ها از لحاظ ظاهری به دو نوع تقسیم می شوند.
نبشی بال مساوی: همانطور که گفتیم در نقشه های ساختمان نبشی را با حروف L نشان می دهند. در این جا اگر بال ها مساوی باشد در کنار حرف L سایز یا ابعاد بال را می نویسند به عنوان مثال اگر بال های نبشی 200 باشد آن را اینگونه می نویسند و نشان می دهند. L200
نبشی اسپیرال: این نبشی نیز نوعی از نبشی می باشد که با های مساوی سبک از سایز های 50*5*50 تا 20*20*2 تولید می شوند. در بازار نبشی این نبشی اسپیرال به عنوان گرم نورد دیده بال مساوی معروف است و شناخته می شود.
نبشی بال نامساوی: این نبشی همانطور که از نامش پیداست دارای بالا های نامساوی است که اندازه های متفاوتی دارد و در بیشتر سازه های مهندسی ، مسکونی و غیر مسکونی از این نوع نبشی استفاده می شود. به علاوه این نبشی در دکل های نیرو ، زیر ساخت های معدن کاری ، انواع ماشین های صنعتی ، حمل و نقل و … کاربرد دارد و استفاده می شود.
کاربرد نبشی
همانطور که در ابتدا گفتیم نبشی و قوطی یکی از مهم ترین مقاطع فولادی است که در ساختمان سازی و صنعت کاربرد دارد. در کنار این کاربرد های نبشی در مکان های دیگر استفاده می شود و می توان به عضو بادبندی ، ساخت خرپا ، سازه های LSF و دکل های انتقال نیرو و انواع قاب های فلزی به کار رفته در ماشین آلات و تجهیزات صنعتی اشاره کرد. به طور معمول از نبشی ها با سایز 50 تا 150 میلی متر برای اتصال پل ها به ستون ها ، تیر آهن ها به بیم های بالابر ، ستون ها به صفحه های فوندانسیون یا پی در ساختمان سازی و در صنعت استفاده می شود و به علاوه در ساخت ستون و همینطور خر پا استفاده می شود. در برخی سازه های دیگر مانند سازه های مربوط به آسانسور از نبشی خرد شده استفاده می شود و به عنوان نبشی لقمه نیز شناخته می شود. در سقف های کرمیت برای بال بالایی تیرچه نبشی ، تسمه یا ناودانی کاربرد دارد و در درون بتن پوششی قرار می گیرد. اگر چه در این موارد نیر استفاده از نبشی رایج است ولی می توان از این نوع هم استفاده کرد. برای اتصالات ساده در سازه های مختلف از نبشی و قوطی استفاده می شود. انواع اتصال ساده عبارتند از: اتصال نبشی جان ، اتصال با نبشی نشیمنی تقویت شده و تقویت نشده ، اتصال گیر دار نیم صلب و صلب و ….. می باشد.
دیگر کاربرد نبشی
استفاده از این نوع مقطع آهنی با دلایل مختلف و محصول نهایی مورد نظر اتفاق می افتد و در زیر ما اصلی ترین کاربرد های نبشی را بررسی می کنیم.
مقاوم سازی: همانطور که گفتیم پروفیل L یکی از محصولاتی است که در مقابل تنش ها و استرس های ساختمان مقاوم و مستحکم است. هرچه نبشی که استفاده می شود بزرگتر باشد میزان تحمل و فشار آن نیز هم بالا می رود و مستحکم تر می شود به همین دلیل است که در پروژه های عظیم و ازه های بزرگ که وزن بالایی دارند استفاده از این نبشی ضرورت دارد.
تکیه گاه: نکته ای که جالب است این است که رایج ترین کاربرد نبشی استفاده از آن به عنوان تکیه گاه قسمت های دیگر می باشد و برای مثال می توان گفت برای ساخت یک طاقچه به دلیل فرم و تحمل بار نبشی بدون کاربرد آن به خوبی اجرا نمی شود.
اتصالات: با اینکه در این مقطع توانایی منحصر به فرد و جزئیات مهم است ولی ممکن است پروفیل L به عنوان جز اصلی به کار نرود و از آن برای اتصال دو محصول فولادی دیگر مانند پروفیل یا تیر آهن استفاده کرد و در این حالت می توان آن را قسمت اصلی ندانست ولی در برخی موارد نبشی تنها و بهترین گرینه برای این اتصالات می باشد و به کار می رود.
تزئین و زیبا سازی: با توجه به این که نبشی ها در سایز و ضخامت های مختلف و همچنین توانایی رنگ آمیزی آن ها تولید می شوند ، این سازه های فولادی همیشه از دید ناظران مخفی نبوده و استفاده از آن در کف ساختمان ، لبه ی مبل ها ، کناره های یک پنجره و یا طاقچه نیز کم و بیش دیده می شود.
چارچوب: یکی از مهم ترین دلایلی که نبشی کاربرد دارد و به صورت ترکیبی می باشد به عنوان چارچوب و توانایی بالای آن در تحمل فشار بالا می باشد. به همین دلیل است که استفاده از آن در چارچوب درب ها یا ورودی های ساختمان یکی از شایع ترین گزینه ها برای سازنده می باشد
قوطی چیست؟
پروفیل هایی با مقطع مستطیل و یا مربع را به صورت تو خالی قوطی می گویند. این پروفیل یکی از پرکاربرد ترین مصالحی است که در صنایع مختلف استفاده می شود. از جمله کاربرد این پروفیل را می توان به صنعت خودرو سازی ، تولید لوازم پزشکی ، لوازم آرایشی و لوازم خانگی و در عمران و ساختمان سازی می توان اشاره کرد. دلیل اینکه این محصول و مقطع در بیشتر صنایع کاربرد دارد مقاومت بالا و کیفیت و استحکامی که این مقطع دارد می باشد. نامگذاری این نام یعنی قوطی پروفیل برای این محصول به این صورت است که ابتدا طول و عرض آن و بعد ضخامت آن بیان می شود. ابعاد و سابز این مقطع معمولا بین 10 تا 140 میلی متر و در ضخامت های 1 تا 6 میلی متر تولید می شود. تولید قوطی پروفیل به صورت نورد سرد می باشد به طوری که ابتدا کلاف ورق به وسیله قیچی به نوارهای نازک بریده شده و بعد از آن وارد دستگاه فرمینگ می شود و به لوله تبدیل می شود . پس از آن از غلطک های سایزینگ عبور داد می شود و به شکل قوطی در می آید.
استفاده از پروفیل نبشی و قوطی در سازه های فولادی
در سازه های بتنی نمی توان از مقطع های تو خالی استفاده کرد ولی در سازه های فلزی از مقطع های توخالی استفاده کرد. مقطع قوطی یکی از بهترین مقاطع می باشد. باید به این نکته توجه کرد که استفاده از مقاطع، زمانی توصیه و مناسب می باشد که بخواهیم نسبت به هر دو محور و جهت، ممان اینرسی بالایی داشته باشی. برای مثال هنگامی که در سازه در هر دو جهت اتصال گیر دار باشد و قاب خمشی داشته باشیم استفاده از مقطع قولی مناسب می شود. مقطع I تنها حول محور ممان اینرسی بالایی دارد و برای تیرها مناسب می باشد اما برای ستون ها که از هر دو جهت تحت فشار و نیرو می باشد مقطع I زیاد مناسب و مطلوب نیست و باید از مقطع دیگری استفاده کنیم که در دو جهت اینرسی بالایی داشته باشد. نکته ای که باید به آن توجه کنیم این است که اگر مقاطع I شکل را به صورت دوبل طراحی کنیم ممان اینرسی در دو جهت تقویت می شود.
محدودیت استفاده از قوطی در ساختمان های چند طبقه
در ستون های ساختمان های چند طبقه از پروفیل استاندار قوطی نمی توان استفاده کرد زیرا در محل اتصال تیر به ستون باید داخل مقطع ستون تقویت انجام گیرد که برای مثال مانند: ورق پیوستگی یا ورق مضاعف و این امر را نمی توان در مقطع قوطی انجام داد این به این دلیل است که به داخل مقطع دسترسی نداریم. مگر اینکه مقطع را در ناحیه اتصال تیر به ستون برش بدهیم که این کار نیز ممنوع و غیر قانونی می باشد. بنابر این تلاش سازندگان در سازه های فلزی این است که با حداقل مصالح و حداقل سطح مقطع بیشترین ممان اینرسی را داشته باشیم. به طور کلی اگر بخواهیم بگوییم هرچقدر بتوانیم یک مقطع را طوری بچینیم که بیشترین فاصله از مرکز خود را داشته باشید بهتر است این دلیل به این خاصر است که استحکام بیشتری خواهد داشت. در نتیجه استفاده از قوطی در ستون ساختمان برای ساختمان های یک طبقه بوده است و ضعف آن در هنگام زلزله مشخص می شود. چرا که امکان دارد شکل مقطع در این زمان تغییر کند و مقاومت آن کم می شود. برخی از منبع ها معتقد هستند که بهتر است در هنگام استفاده از قوطی داخل ان را با بتن و با عیار مناسب پر کنند و برخی دیگر معتقدند استفاده از دوبل تیر آهن IPE مناسب تر بوده است و قوطی های موجود در بازار پاسخ گوی بار ساختمان نمی باشد و بهتر است از ان به عنوان کلاف رابط در سوله استفاده شود. تنها در صورتی استفاده از این محصولات در ستون ترجیح داده می شود که نورد شوند و تقویت هایی برای آن ها صورت بگیرد و معادل تین آهن IPE شوند که فراهم کردن همچنین امکاناتی ساده و آسان نیست و دارای مشکلات زیادی می باشد.
به طور کلی مقاطع را می توان به سه دسته فشرده ، غیر فشرده و مقاطع لاغر تقسیم بندی کرد. در اعضای سازه ای نمی توان از مقاطع لاغر استفاده کرد همچنین برای مقاطع غیر فشرده هم محدودیت هایی وجود دارد اما از مقاطع فشرده می توان بدون محدودیت در هر سازه ای استفاده کرد. پروفیل های استانداردی که در بازار وجود دارد همگی آن ها در جزو مقاطع فشرده محسوب می شوند و نیازی به کنترل آن ها نیست. در مقاطع ساختمانی بیشتر مانند تیر ورق ها طراح باید این کنترل ها را انجام دهد. بنابر این تنوع در مقاطع فولادی بسیار زیاد می باشد.
قوطی استیل
نوعی از پروفیل استیل وجود دارد که سطح مقطع آن به شکل دایره و یا مربع می باشد. به این نوع پروفیل قوطی استیل می گویند. اگر سطح مقطع این پروفیل دایره باشد محصول به دست آمده لوله است. محصولات استیل که شامل لوله استیل ، میلگرد استیل ، ورق استیل ، نبشی استیل ، پروفیل استیل ، قوطی استیل ، تسمه استیل و … که بر اساس نوع و شکل و کاربردی که هر یک دارند نام گذاری شده است . اما باید توجه کرد که جنس همه ی آن ها آلیاژ استیل می باشد و نحوه ی تولید هر کدام از ان ها متفاوت می باشد ولی در برخی موارد برخی از آن ها مراحل تولید ان ها شبیه به یکدیگر می باشد. ورق استیل در اصل تولید برخی از محصولات می باشد. قوطی ، پروفیل و لوله استیل در ابتدا به شکل رول های ورق بوده است و طی اقدامات و مراحلی که برای تولید آن ها وجود دارد به وسیله دستگاه های مختلف تبدیل به محصولات مورد نظر ما شده است.
کلام آخر
ممنونم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. امیدواریم بیشتر درباره نبشی و قوطی آشنا شده و از آن بهره مند شده باشید.
