امروزه در صنایع ساخت و ساز مصالح فراوان و مختلفی استفاده می شود یکی از پر کاربرد ترین این مصالح در بخش صنعت انواع مصالح فلزی هستند و هر کدام بستگی به شرایط و جنس آن ها در بخش های مختلف استفاده می شود و یکی از مصالح فلزی که کاربرد های متنوع دارد و به خوبی می توان از آن استفاده کرد پروفیل آهن است. با ما همراه باشید تا بیشتر درباره پروفیل آهن آشنا شوید.
پروفیل آهن چیست؟
پروفیل در مفهوم و شناخت کلی به معنی ثابت بودن یک مقطع در طول مشخص و تعیین شده است و به تجهیزاتی گفته می شود که در ساخت درب ، پنجره ، لوله یا نمای ساختمان از آن استفاده می شود. در مبحث کلی تعریف پروفیل باید دانست که دو نوع پروفیل وجود دارد که عبارتند از:
پروفیل باز: این نوع پروفیل در ابعاد و ضخامت های متنوع و مختلف تولید می شود و در صنایع ساختمان سازی به عنوان مصالح مصرفی برای ساخت تسمه ، تیر آهن ، میلگرد ، نبشی ، ناودانی ، هاش و چهار پهلو کاربرد دارد و استفاده می شود. این نوع پروفیل ها یک نوع دیگر دارند که به پروفیل های باز با سطح مقطع Z شناخته می شوند و در ساخت و ساز های بزرگ تر استفاده می شوند. از کاربرد های دیگر پروفیل باز با سطح مقطع Z می توان به ساخت سقف سالن های بزرگ مانند سوله ها ، سالن های ورزشی ، استخر ها ، انبار ها و پارکینگ های عمومی اشاره کرد.
پروفیل بسته: نوع دیگر پروفیل ها که پروفیل های بسته می باشد در تولید لوله ، قوطی ، پروفیل درب و پنجره ، پی وی سی و پروفیل های کرکره برقی کاربرد دارد.
چگونگی تولید پروفیل
شاید این سوال برای شما پیش بی آید که در کارخانه ها پروفیل چگونه تولید می شود. در اینجا ما به سوال شما جواب می دهیم. کار عمده ی کارخانه های تولید لوله و پروفیل، در واقع این است که ورق های فولادی یا کلاف تبدیل به روش نورد سرد به محصول پایانی با شکل و ابعاد و سایز مختلف است. در مجموع می توان اینگونه تعریف کرد که پروفیل های باز و بسته، پس از گذراندن مراحلی مشخص تولید می شود. این پروسه ی تولید دارای مراحل گوناگونی می باشد که در ادامه هر یک از ان ها را شرح می دهیم. این مراحل عبارتند از:
تامین مواد اولیه
امروزه با رشد و پیشرفت قسمت زیاد و عمده ی مواد اولیه مصرفی که در تولید پروفیل به کار می برد و در بیشتر کارخانه های ایرانی می باشد از طریق فولاد مبارکه و قسمت دیگر نیز از کشورهای آسیای میانه ، برزیل ، اروپا و اروپای شرقی تهیه و فرستاده می شود. ورقی که برای تولید پروفیل به کار می رود باید ترکیبات شیمیایی خاصی داشته باشید و از خواص ساختاری و مکانیزم مناسب با پروفیل آهن برخوردار باشد تا زمانی که تولید برای سازنده و در نهایت برای مصرف کننده مشکلی ایجاد نکند. ورق مصرفی با استاندارد ST37.2 یا JIS G 3131 یا G 3132 دارای ترکیبات شیمیایی مشخصی شامل سیلیس با ۰/۳۵، کربن با ۰/۳ تا ۰/۱، گوگرد ۰/۰۴، فسفر ۰/۰۴، منگنز ۰/۵ بوده و برای تولید پروفیل ها پیشنهاد و مورد مصرف است. البته این استاندارد ممکن است، در مواقع خاص تغییر کند. ورق های فولادی پس از ورود به کارخانه ها با توجه به مشخصات ابعادی و سایز و مصرف آن ها در قیمت های مختلف انبار می شوند و به تدریج وارد مراحل تولید می شوند.
برش کلاف به شکل نوار
ورق های فولادی یا کلاف بعد از خرید در دستگاه های برش به نوارهایی با عرض مشخص و تعیین شده بریده می شوند. این دستگاه ها با توجه به سفارش و روالی که بهره برداری می شود ، دارای قیمت های مختلف می باشد که بر همین اساس قابلیت آن ها اتوماتیک و برخی دیگ نیمه اتوماتیک هستند. یک دستگاه برش معمولا دارای قیمت های مختلفی می باشد که شامل: ذخیره کلاف، میز حمل کننده، ضربه گیر ، کلاف گیر، سیستم باز کننده ی طوقه های کلاف، سیستم کنترل کننده کناره برای بهتر تنظیم شدن، صاف کننده ورق، گیوتین و قرقره های هدایت ورق، غلتکهای تغذیه ورق، قسمت اصلی برش، غلتک های جداکننده نوارهای بریده شده، نگهدارنده نوارها و نهایتاً نوار جمع کن است. بعد از اینکه کلاف روی کلاف گیر قرار می گیرد و دارای حرکت گردشی است، کلاف گیر می چرخد و بعد از باز شدن طوق ها سر ورق زیر غلتک های صاف کننده هدایت می شوند. این اتفاق باعث می شود ورق صاف و تخت باشد. توسط گیوتین سر ورق های بریده می شود و برای جوشکاری در قسمت های بعدی مشکلی به وجود نیاید.
در این موقع ورق توسط غلتک های تغذیه به دو طرف شافت اصلی که دارای محرک است حرکت می کنند. بر روی شافت های اصلی تیغه هایی از فولاد وجود دارد که عملیات حرارتی بر روی آن ها انجام می شود و معمولا سختی آن ها بین 59 تا 61 راکول می رسد. همچنین فاصله های آن ها مناسب با عرض نوارهای مورد نیاز تنظیم می شود و در اثر عبور ورق از بین تیغه ها عمل برش انجام می شود. حرکت ورقه ها یا در واقع نوار ها به سمت جلو ادامه دارد و به دلیل این که نوار های بریده شده به طور دقیق رو به جلو هدایت می شوند و از دو عدد شافت جدا کننده عبور داده می شوند، که بر روی آن ها تیغه های کوچکی قرار گرفته اند و در پایان سر اولیه نوارها بریده می شود و در گیره ی مخصوص که داخل نوار جمع کن قرار دارد درگیر می شود. قط نوار جمع کن ، توسط سیستم هیدرولیک می باشد که چند سانتی متر باز می شود. این عمل از یک طرف باعث جمع شدن دو لبه گیره و گرفتن سر نوار ها شده است و از طرف دیگر در پایان زمان تخلیه نوار ها، با جمع شدن نوار گیر، داخلی ترین لایه های ورق جدا می شود و به آسانی می توان نوار ها را توسط میز متحرک و صفحه ای که در جهت محور اصلی حرکت می کند به خارج هدایت کرد. از این مرحله به بعد کشیده شدن ورق که توسط نوار جمع کن است تا تمام شدن کل طول کلاف انجام می شود. در پایان نوار ها را دسته بندی کرده و به قسمت مختلف خطوط تولید انتقال می دهند.
تولید لوله و پروفیل
قوطی و پروفیل این دو محصول را می توان به دو طریق مستقیم و غیر مستقیم تولید کرد. اینکه از کدام روش استفاده کرد بستگی به امکانات ماشینی از نظر طراحی دارد و معمولا پروفایل باز به روش مستقیم تولید می شود. دستگاه های تولید لوله و پروفایل معمولا دارای قسمت های تغذیه نوار، گیوتین ، قسمت جوش سر و ته نوار ، انباره ، فرمینگ که از دو قسمت شکل دهنده اولیه و شکل دهنده نهایی تشکیل شده است و قسمت جوش دو لبه پروفیل، براده برداری، سرد کن، سایزینگ با تعداد 4 تا 6 دروازه،خمش و پیچش گیر، برش یا اره اتوماتیک، شتاب دهنده و در آخر میز تخلیه است.
انواع پروفیل آهن
در قسمت قبلی تولید پروفیل را توضیح دادیم حال درباره انواع پروفیل صحبت می کنیم. بهتر است بدانید پروفیل ها به دو دسته ساختمانی و صنعتی وجود دارد.
پروفیل ساختمانی: این نوع پروفیل ها که در صنعت ساختمان سازی استفاده می شوند پروفیل ساختمانی می گویند. برای مثال یکی از پروفیل های ساختمانی درب و پنجره های آلومینیومی هستند. پروفیل ساختمانی شامل سه دسته می باشد که این سه دسته پروفیل نورد گرم، پروفیل نورد سرد و پروفیل مرکب می باشد. تفاوتی که این سه دسته باهم دارند این است که پروفیل نورد گرم از نورد گرم شمش فولادی ساخته شده است و به شکل قوطی می باشد اما پروفیل نورد سرد از شکل دادن ورق های فولادی از طریق خم کردن و پرس شدن ایجاد می شود و ناودانی شکل است. این پروفیل ها برای کارهای سبک ساختمانی مانند: ناودانی ها تیر های تکیه گاهی، سقف کاذب و از این گونه کارهای سبک مناسب است و استفاده می شود. پروفیل مرکب که یکی از انواع پروفیل ساختمانی می باشد از اتصال چند پروفیل گرم و سرد ایجاد می شود و شکل و ابعاد سایز آن نیز در دو نوع باز و بسته وجود دارد. پروفیل لوله و قوطی، درب و پنجره ساختمانی، پروفیل دربهای کرکره برقی و پروفیل یو پی وی سی به پروفیل بسته معروف و شناخته می شود و دلیل آن این است که شکل ظاهری ان ها بسته است. تیر آهن، تسمه، میلگرد، ناودانی، نبشی و چهار پهلو هم باز هم بسته به نوع شکل ظاهری آن ها از پروفیل های باز هستند.
پروفیل صنعتی: پروفیل صنعتی محصولاتی هستند که در صنایع متخلف مانند خودرو سازی، نظامی و غیره به عنوان قطعات و متعلقات صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد.
در اینجا برخی از انواع پروفیل ها را ذکر می کنیم:
پروفیل کامپوزیتی: امروزه با گسترش استفاده از پروفیل این نوع پروفیل نیز در صنعت ساختمان سازی به ویژه ساختمان سازی در شرایط آب و هوایی مرطوب، که احتمال خوردگی در آن بسیار بالا است ، استفاده می شود و رواج دارد. دلیل اینکه از این پروفیل ها استفاده می شود مزایایی است که این نوع پروفیل ها دارند که برخی از این مزایا شامل: جلوگیری از پدیده خوردگی و افزایش عمره سازه یا ساختمان در مقابل ارتعاشات و لرزش هایی که طبیعی هستند مانند زلزله می باشد. این نوع پروفیل به دلیل خاصیت غیر کشسانی که دارد در برابر لرزش و خوردگی مقاوم تر است و علاوه بر این ها استفاده از این نوع پروفیل باعث سبک تر شدن وزن نهایی بنا و ساختمان می شود و بار آن را کمتر می کند.
پروفیل آلومینیومی: پروفیل آلومینیومی در دو قالب ساختمانی و صنعتی تولید می شود. از این نوع پروفیل معمولا در ساختمان سازی به عنوان در، پنجره و… استفاده و به کار برده می شود. در سایر صنایع هم از پروفیل آلومینیومی به عنوان قطعات مختلف صنعتی استفاده می شود. یکی از تفاوت های مهم پروفیل آلومینیومی با آهن که باید به آن توجه داشت در بهینه سازی مصرف انرژی می باشد که نقش مهمی دارد. به علاوه استفاده از این پروفیل به خاطر رنگ روشن و سفیدی که دارد احساس تمیزی و زیبایی خاصی به ساختمان و خانه می دهد.
پروفیل گالوانیزه: این نوع پروفیل معمولا در مقاوم سازی بیشتر درب و پنجره های یو پی وی سی کاربرد دارد. از مزایای استفاده از این نوع پروفیل می توان به جلوگیری از هرز شدن پیچ های و افتادگی باز شوی درب و پنجره است. دیگر مزایای این پروفیل افزایش مقاومت و استحکام در برابر فشار های جوی در ارتفاعات بالا است. آسمان خراش ها و ساختمان هایی که در ارتفاعات بالا با نیروی باد مواجه می شوند و این نیرو به طور قابل ملاحظه ای به پنجره ها فشار وارد می کند که استفاده از این پروفیل باعث جلوگیری از این فشار ها می باشد. در ساختمان هایی که در اثر نشست ساختمان احتمال دارد در معرض فشار قرار بگیرد نیز مناسب است. ضخامت پروفیل های گالوانیزه معمولا از یک میلی متر شروع می شود و بر حسب استفاده تا دو میلی متر افزایش پیدا می کند. نکته ای که قابل توجه می باشد این است که هرچه سطح پنجره بزرگ باشد، فشاری که به پنجره وارد می شود به مراتب ضخامت این نوع پروفیل باید افزایش یابد.
کاربردی که پروفیل دارد در صنعت خودرو سازی می باشد و در واقع از پروفیل های مربع و مربع مستطیل بسیار زیاد استفاده می شود. می توان از این نوع هم در ساخت چهار چوب درب های بزرگ آهنی و انواع قالب های فلزی به کار رفته در ماشین آلات استفاده کرد. در آخر هم از ناودانی های کوچک هم در مواردی مانند کرکره مغازه ها استفاده می شود.
پروفیل زاهیت
پروفیل زاهیت مانند سایر پروفیل های دیگر برای استفاده در مصارف ساختمانی و یاز موارد دیگر تولید می شود. در واقع این نوع پروفیل یکی از برند های پروفیل در کشور ترکیه می باشد. پروفیل زاهیت یک پروفیل وارداتی محسوب می شود و به طور طبیعی به دلیل اینکه کیفیت و استحکام بالایی دارد قیمت آن هم مقرون به صرفه تر از انواع پروفیل های دیگر می باشد.از این نوع پروفیل برای ساخت پنجره های دو جداره در ساختمان های لوکس و مدرن استفاده می شود و به آن اصطلاحا پنجره زاهیت گفته می شود. این نوع پنجره از لحاظ ظاهری با دیگر پنجره ها تفاوتی ندارد ولی این پنجره از نظر کیفی در درجه ی بالایی قرار دارد.
کلام آخر
ممنونم که تا آخر این مقاله با ما همراه بودید. امیدواربم درباره پروفیل آهن بیشتر آشنا شده باشید و از ان استفاده کنید.