خریدار ضایعات ساختمانی

مشکلات ضایعات ساختمانی

برخی از معایب ضایعات ساختمانی را در این جا شرح می دهیم

• حاصل به وجود آمدن ضایعات از فعالیت های انسانی و صنعتی می باشد که ارزش باقی مانده ندارد.
• تولید ضایعات الزام به مدیریت جامع ضایعات ساختمانی در هر کارگاهی را دارد.
• در کارگاه ها از مدیر تا کارگر باید برای مدیریت ساخت و ساز تلاش کنند.

مصالح ساختمانی که بیشترین ضایعات را تولید می کنند

بر اساس تحقیقات جهانی در تخریب سازه ها انجام شده معمولا حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد ضایعات ساختمانی را بتن ،آسفالت،آجر،بلوک،سنگ و خاک و ۲۰تا ۳۰ درصد آن هم چوب و محصولات مربوط به آن و ۲۰ تا ۳۰درصد دیگر نیز پسماند های متفرقه که شامل فلزات،گچ،شیشه،آزبست و سایر موارد دیگر مانند عایق و پلیمر و اجرای تاسیسات آب و فاضلاب و برق تشکیل می دهد. همانطور که گفتیم بیشترین ضایعات را بتن و آسفالت تولید می کنند  و حدود ۵۰ درصد اجزای زباله‌ های ساختمانی از نظر وزن، درصد بالایی از نظر حجم را نیز دارا هستند. مصالح چوبی حدود ۲۵ درصد از کل نخاله‌ های ساختمانی و فلزاتی مانند فولاد، آلومینیوم، شیشه، اجزای سقف، گچ، پلاستیک و… نیز ۲۵ درصد بعدی را شامل می شوند. طبق تحقیقات انجام‌ شده، به طور متوسط به ازای تخریب هر متر مربع ساختمان، ۱٫۴ تا ۲٫۵، یعنی به طور میانگین ۱٫۷۵ مترمکعب ضایعات ساختمانی تولید می شود.

بازیافت ضایعات ساختمانی

زمانی که ضایعات ساختمانی تولید می شد موضوع دیگری به وجود می آید که بازیافت این ضایعات می باشد. این بازیافت دغدغه اساسی مدیران مخصوصا مدیران شهری و شهرداری ها است. در انجام بازیافت داشتن دانش، فنون ، ابزار و شیوه هایی برای فعالیت های مختلف پروژه برای تحلیل و بررسی و تصمیم گیری برای مدیریت ضایعات ساختمانی باید انجام شود. در حال حاضر باید برای مدیریت این ضایعات از سه روش مناسب برای این عمل انجام شود.این روش ها انباشت، دفن و بازیافت می باشد و به محیط زیست آسیب نمی رساند. سه اتفاقی که موجب می شود:

• نخاله های ساختمانی به خوبی مدیریت می شود
• استفاده مجدد از این ضایعات امکان پذیر نیست
• با حفظ منابع اولیه مرتبط با مصالح ساختمانی اشتغال زایی و رونق پیدا می کند.

بازیافت ضایعات در کشور های خارجی

در کشور های مختلف این گونه است که استفاده از منابع کمتر در برابر استفاده ی بیشتر از مصالح بازیافتی است. در ادامه به فعالیت های آمریکا،اروپا و دیگر ‌کشور های موفق در این زمینه صحبت می کنیم:

آمریکا: در این کشور، آژانس حفاظت محیط زیست (EPA) نقش مهمی در ضایعات ساختمانی دارد و به منزله حلقه اتصال نهادهای دست اندر کار در این زمینه است و برای سهولت دریافت نخاله‌ ها و بازیافت حداکثری آن، بستر سازی می کند.

اروپا: در اروپا، انجمن تخریب اروپا (EDA) وظایفی مشابه آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا دارد. اهمیت بازیافت نخاله‌ های ساختمانی در کشورهای اروپایی به قدری است که طبق گزارش انجمن تخریب اروپا، حدود ۳۰ قبل، یعنی در سال ۱۹۹۲، در قسمت زیر سازی جاده‌ های اروپایی، ۹۰ درصد یا بیشتر از ضایعات بازیافت‌ شده ساختمانی استفاده شده است.

آلمان: در این کشور، بیش از ۴۰۰ شرکت بازیافت نخاله‌ های ساختمانی ثبت شده و نرخ بازیابی پسماندهای ساختمانی، حدود ۹۰ درصد است که بیانگر حمایت مدیریت پسماندها از شرکت‌ ها و نهادهای دست‌ اندرکار در این موضوع است.

انگلستان: در این کشور، به دلیل عدم وجود فضای کافی برای دپوی نخاله‌ های ساختمانی، تلاش‌ های زیادی برای تفکیک، بازیافت و بهره‌ وری از این ضایعات انجام شد که نتیجه آن، عدم نیاز به محل‌ های جدید دپو و افزایش عمر منابع و ذخایر بوده است.

دانمارک: در این کشور، قوانین حمایت از بازیافت مصالح و زیر ساخت‌ های موجود، موجب بازیافت ۹۵ درصدی نخاله‌ های ساختمانی شده است.

هلند: در این کشور که بیشترین نخاله‌ های ساختمانی آن شامل بتن و آجر است، با قوانینی مانند کاهش مالیات و عوارض و پرداخت یارانه، میزان بازیافت ضایعات ساختمانی، به حدود ۹۰ درصد رسیده است.

برزیل: در این کشور نیز قوانین به‌ گونه‌ ای تدوین شده‌ اند که هزینه بازیافت نخاله‌ های ساختمانی از هزینه دفع به روش‌ های دیگر کمتر است.

بازیافت ضایعات در ایران

بر اساس برآورد هایی که انجمن ساختمان سازی سبز دنیا داشته است ۹۵ درصد زباله ها در یک ساخت و ساز معمولی قابل بازیافت است اما آمار رسمی درباره بازیافت ضایعات ساختمانی در کشور ما وجود ندارد با این وجود تحقیقات نشان می دهد میزان مصالحی که در تخریب ساختمان بازیافت می شود در سال های اخیر کمتر از یک درصد بوده است. همچنین حدود ۸۵ درصد ضایعات ساختمانی ناشی از استفاده از این مصالح در دسته های بتن،انواع بلوک و آجر، خاک، ملات و گچ اختصاص دارد.

طبق نظرات کارشناسان، در اواسط دهه ۱۳۹۰، سالانه ۱۷ میلیون تن  و روزانه ۴۶ هزار تن پسماند ساختمانی فقط در تهران تولید شده که این رقم در کشور به حدود ۶۰ میلیون تن نخاله ساختمانی در سال می‌ رسد. همچنین به گفته فعالان حوزه بازیافت نخاله‌ های ساختمانی، روزانه حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار تن نخاله ساختمانی در تهران تولید می‌ شود. آمار دیگری نشان می دهد در سال ۱۳۹۵، برداشت حدود ۲۹۷ هزار تن مواد تجدید ناپذیر از منابع، موجب تولید ۵۰ میلیون تن نخاله در کشور شده است. همچنین بر اساس اظهارات اعضای شورای شهر تهران، در سال ۱۳۹۵، روزانه ۵۰ هزار تن نخاله‌ و پسماند ساختمانی و عمرانی در زمان رکود تولید می‌ شود که این رقم در زمان رونق ساخت‌ و ساز به ۱۰۰ هزار تن در روز افزایش می‌ یابد. اگر این آمار، مبنا قرار گیرد، سالانه بین ۱۸ تا ۳۶ میلیون تن نخاله ساختمانی فقط در پایتخت تولید می‌ شود.

این موضوع آشکار است که این رقم ها در سال های قبلی متفاوت است و در سال های اخیر بالاتر از این میزان است اما به دلیل عدم ارائه آمار رسمی، حدس های متفاوتی درباره ج میزان بازیافت نخاله های ساختمانی منتشر شده است و طبق تحقیقات انجام شده در بعضی موارد حدود ۱۰‌درصد مصالح ساختمانی فقط در کارگاها استفاده می شود و از بین می رود‌.

آینده بازیافت نخاله‌ های ساختمانی

از جمله دلیل هایی که مصالح و ضایعات ساختمانی اسراف و تلف می شود در ایران می توان به عدم مطاقبت طراحی با ابعاد و سایز مصالح موجود در بازار ، ضعیف شدن دانش مدیریت پروژه و ‌نبودن قوانین حمایتی برای شرکت هایی که در این زمینه فعالیت دارند و نبودن زیر ساخت ها و تجهیزات مناسب برای استفاده از روش های مدرن بازیافت ، نگهداری نامناسب مصالح و بی توجهی سازندگان به هدر رفتن مصالح با توجه به سود زیاد صنعت ساختمان اشاره کرد.

با توجه به این چالش و دلیل هایی برای بهره وری نامناسب از بازیافت ضایعات ساختمانی در کشور، شیوه و روش هایی مانند الگو برداری از تجربیات کشور های موفق در این زمینه، استفاده از ماشین آلات و دستگاه های بازیافت خارجی، تولید داخلی آن، شناسایی فرصت های سرمایه گذاری، ساختن مراکز بازیافت نخاله های ساختمانی با تجهیزات و امکانات مناسب و حمایت از آن،

با توجه به چالش‌ ها و دلایل عدم بهره‌ وری مناسب از بازیافت نخاله‌ های ساختمانی در کشور، شیوه‌ های نظیر الگو برداری از تجربیات کشورهای موفق، استفاده از ماشین‌ آلات و دستگاه‌ های بازیافت خارجی، تولید داخلی آنها، شناسایی فرصت‌ های سرمایه‌ گذاری، احداث مراکز بازیافت نخاله‌ های ساختمانی با تجهیزات و امکانات مناسب و حمایت از آن، پذیرفتن مسئولیت بازیافت نخاله‌ های تخریبی توسط پیمانکاران و ترغیب کار آفرینان و سرمایه‌ گذاران برای ورود به صنعت بازیافت نخاله‌ های ساختمانی با توجه به سود دهی آن، از جمله راهکارهای جلوگیری از اتلاف ضایعات و بهبود مدیریت نخاله‌ های ساختمانی، حفظ محیط‌ زیست و کسب ثروت‌ های میلیاردی در کشور به شمار می‌ رود.

دفع اصولی ضایعات ساختمانی

برخی از این پسماند ها دارای مواد خطرناکی مانند سرب ، آزبست و حتی مواد رادیواکتیو می باشند که حمل و دفع کردن ان ها باید به روش های اصولی و مورد تایید دستگاه های نظارتی مربوط به این حوزه باشد. برخی از مصالحی که از تخریب ساختمان و دیوار های خشک به دست می آید هم امکان دارد هنگام دفن گاز های سمی سولفید هیدروژن تولید کنند. به طور کلی بعضی از ضایعات ساختمانی قابل بازیافت می باشد و برخی دیگر به صورت اصولی و با روش های مربوط دفع شوند. برای حمل پسماند های ساختمانی باید از ماشین های مخصوص حمل استفاده کرد و در محل های مناسب خالی شوند.

کلام آخر

ممنونم که تا انتها این مطلب با ما همراه بودید. امیدواریم بیشتر با ضایعات ساختمانی و بازیافت و انواع آن ها آشنا شده باشید و از این مقاله بهره مند شده باشید.